Grammatik.com is een nieuwe aanpak van de Duitse grammatica. Het doel van de uitgave is om de kloof te overbruggen tussen vormgericht en inhoudsgericht taalgebruik, zodat ook in communicatieve situaties, waarin een boodschap moet worden overgebracht, spontaan de correcte vorm gebruikt wordt.

Om bovenstaand doel te bereiken kent Grammatik.com een grote verscheidenheid aan oefenstof, die zich uitstrekt van vormgericht naar inhoudsgericht. Een hoofdstuk begint met vormgerichte oefeningen, die leerlingen helpen om de grammaticale structuur onder de knie te krijgen. Via overgangsfasen verschuift de aandacht naar inhoudsgerichte, betekenisvolle communicatie. Het mondeling oefenen in communicatieve situaties leidt tot een grotere mate van automatisering.

Omdat het boek beheersing tijdens mondelinge taalproductie nastreeft, zijn alle oefeningen uitdrukkelijk bedoeld om mondeling te worden uitgevoerd. De denktijd is hierbij beperkt – net zoals in echte spreeksituaties.

Unmute

Voor een groot aantal docenten en leerlingen zijn taallessen op afstand verre van ideaal. De online didactische vaardigheden van docenten zijn in de afgelopen periode op de proef gesteld en bij een groot aantal docenten snel ontwikkeld.

Unmute is geschreven voor docenten Nederlands, NT2 en moderne vreemde talen en geeft praktische voorbeelden waarmee het repertoire van taaldocenten op het gebied van online taaldidactiek verder kan worden uitgebreid.

In het boek wordt een twintigtal werkvormen als bouwstenen voor taallessen beschreven waarbij het betekenisvol leren voorop staat en waar het online werken iets extra’s toevoegt. Alle werkvormen zijn erop gericht om de leerlingen in interactie te activeren en om het leren in beeld te brengen, zonder dat het de docent veel extra voorbereidingstijd kost. De werkvormen kunnen naast een taalmethode worden ingezet, maar ook aanvullend zijn voor docenten die leerlingen laten leren in projecten en leerteams aan grote of geïntegreerde taaltaken.

Taal in beeld

Nieuwsgierigheid is de motor van het leren. Leerlingen die nieuwsgierig zijn, stellen graag vragen. Door het inzetten van beeld voelen ze zich meer betrokken bij de les en onthouden daardoor de gegeven informatie beter. Dat helpt enorm bij het leren van een nieuwe taal. In het boek Taal in beeld zijn 45 eigentijdse, frisse oefeningen opgenomen die docenten in hun lessen kunnen gebruiken om leerlingen met beelden te prikkelen, nieuwsgierig te maken en taal uit te lokken.

Bij het boek hoort een website met links naar beeldmateriaal. Voor sommige oefeningen hebben de leerlingen een eigen device nodig. Taal in beeld is bedoeld voor iedere (aankomende) taaldocent in vreemdetalenonderwijs, Nederlands en NT2.

Lezen met de leessandwich

De didactiek ‘De leessandwich’ hanteert een andere aanpak dan het ‘traditionele’ begrijpend leesonderwijs, waarbij vragen bij teksten worden beantwoord. Bij de leessandwich zijn leerlingen actief met de inhoud van de tekst bezig en zijn er geen controlevragen. Als docent bedenk je zowel voor, tijdens als na het lezen activiteiten zodat de leerlingen teksten beter gaan begrijpen. Voorbeelden van activiteiten zijn een filmpje bekijken (vooraf), duo-lezen (tijdens) en het houden van een discussie (achteraf).

VOOR het lezen
BIJ het lezen
NA het lezen
EXTRA over lezen

Begrijpend lezen gaat over het begrijpen van teksten. Op school is dat vaak de tekst in het schoolboek. Leerlingen zijn niet zomaar nieuwsgierig en zijn sowieso niet nieuwsgierig naar de leerinhouden van álle vakken. De docent moet activiteiten bedenken waardoor leerlingen de teksten met een basale interesse gaan lezen. Dat is een van de grootste kunsten van het docentschap: zorgen dat leerlingen nieuwsgierigheid opbouwen voor je vak. Alleen als je een tekst wilt lezen en begrijpen, gaat de kennisopbouw lopen. Bij de lessen Nederlands heeft begrijpend lezen ook nog een andere betekenis. De docent Nederlands is in principe niet zo geïnteresseerd waar de tekst over gaat, maar in het opbouwen van leesvaardigheid van leerlingen. In de praktijk van alle dag is het lezen en begrijpen van teksten vaak: opdrachten maken bij teksten. Leerlingen zijn bezig om het goede antwoord in hun schrift te krijgen. En zo worden de lessen begrijpend lezen en de lessen met vakteksten niet de meest flitsende lessen.

De leessandwich is er voor docenten Nederlands en docenten van vakken waarin teksten een rol spelen bij het leren. De opdrachten zijn – toegespitst op de leeftijd – voor po, vo en mbo uitvoerbaar.

Lees meer over de leessandwich in het artikel Lezen met de leessandwich: Een kansrijke didactiek bij Nederlands en mvt van Marieken Pronk en Bert de Vos

DigiTaal

Digitale tools zorgen voor afwisseling in de klas, bevorderen de motivatie van je leerlingen en kunnen een goede aanvulling zijn op de huidige lesopzet. Bovendien staat het internet vol met leuke gratis tools.

DigiTaal is een verzameling van vijftig kant-en-klare werkvormen voor de taalles. Ze zijn ingedeeld op ERK-niveau en bevatten meerdere voorbeelden voor uitbreiding naar een hoger taalniveau. De werkvormen zijn inzetbaar bij elke moderne vreemde taal en NT2 en bieden mogelijkheden voor leerlingen met verschillende leerstijlen. Ze nodigen uit om taal te produceren in plaats van te reproduceren. Op de bijbehorende website staan de tools, hulpbronnen en een voorbeeld van Volledige Instructie.

Differentiëren in het talenonderwijs is een praktisch inspiratieboek vol met tips voor kleine ingrepen en werkvormen die recht doen aan de verschillen tussen cursisten of leerlingen in heterogene en homogene groepen. De werkvormen zijn ingedeeld in de vier taalvaardigheden en woordenschat en grammatica. Afhankelijk van de situatie kan de docent een keuze maken uit ingrepen om small, medium en large te differentiëren en te selecteren naar ERK-niveau. Elke werkvorm wordt op overzichtelijke wijze weergegeven volgens het model van Volledige Instructie. Daarin is aangegeven hoe gevarieerd kan worden in niveau, tempo, inhoud, leervoorkeuren en mate van ondersteuning van de docent. De werkvormen kunnen los worden aangeboden naast de lesmethode, maar ook gebruikt worden om opdrachten uit de methode te verrijken.

Dit boek is bedoeld voor alle docenten en docenten in opleiding mvt en NT2 die op snelle en gemakkelijke wijze willen differentiëren in hun taallessen.

Bij het boek hoort een site met materialen.

Hieronder vind je de links naar de verschenen artikelen:

Levende Talen Magazine maart 2021: Doorbreek de cirkel– bijdrage Marieken Pronk

Taalbeleid jan 2021 – bijdrage Geppie Bootsma (oud-collega)

Levende Talen Magazine februari 2018: Lezen met de leessandwich:een kansrijke didactiek bij Nederlands en mvt – bijdrage Marieken Pronk